Skip to content

Gemi Değerlemesinde Önemli Kriterler

Denizcilik sektöründe, doğru geminin alımından tutunda bu geminin doğru işletilmesi, doğru kiralanması, doğru tersanelerde doğru tamirat ve bakımların yapılmasına kadar, işletme esnasında ise doğru personel seçimi, doğru yakıt ve yakıt tedarikçisi seçimi, doğru kumanya tedarikçisi seçimi, doğru safety/emniyet malzeme servis firma seçimi, doğru bayrak ve klas seçimi çok büyük önem taşımaktadır. Maddi açıdan armatörü ciddi anlamda etkileyen bu parametrelerin hepsine hâkim olmak deniz kökenli/denizci, denizde çok uzun süreler çalışılmış dahi olunsa çok mümkün değildir.

Hakeza gemi değerleme konusuna da böyle bakmak lazım. Gemi değerlemesi, kendine has kuralları olan, özel bir uzmanlık alanıdır. İçerisinde birçok fonksiyonu barındırır. Sadece survey hizmeti gibi düşünülür ise eksik kalır. İçinde survey hizmetini de barındıran ve fakat ilave birçok analiz gerektiren bir uzmanlıktır gemi değerleme. Birinci kuralı gemiyi görmektir. Uzun yıllar gemi değerlemesi yapan bir ekip olarak gemi değerlemenin ilk kuralının gemiyi görmek, gemiye çıkmak olduğunu düşünmekteyiz. Çünkü kondisyon, ancak yerinde tespit edilebilen ve mahallinde incelemelerle anlaşılabilen bir husustur. Genel yargının tersine, elbette önemli olmakla birlikte geminin inşa yeri, yaşı, cinsi, donanımı gibi sertifika bilgileri nihai değer takdiri için baz alınan ancak yeterli olmayan unsurlardır. Aynı yaşta, aynı menşeli, aynı özelliklerde iki geminin fiyatını etkileyebilen başka bir çok unsur bulunmaktadır. Onun içindir ki gemi değerlemesi amaçlı bir çok ülkeye giderek gemileri bizzat gördük ve ancak o şekliyle değerlemesini gerçekleştirdik. Bunca zahmetin tek sebebi vardır, gemiyi fiziki olarak görebilmek üzerine çıkabilmek ve tüm incelemeleri yerinde yapabilmektir.

Yine bilinenin aksine, gemi üzerinde değerleme çalışması ciddi zaman alan bir süreçtir. Gemi üzerinde tüm sertifikalar kontrol edilir, gemide bulunan teçhizatlar, elektronikler-köprüüstü haberleşme ve seyir cihazları, tanklar, emergency ekipmanları, yaşam mahalleri, açık güverteler, var ise vinç/kreynler, ana makine ve yardımcı makineler, geminin survey durumu gibi bir çok unsur kontrol edilir ve detaylı bir gemi genel kondisyonu incelemesi yapılır. Gemi kondisyonunda önem arz eden hususlar tek tek tespit edilir ve raporlanır. Ve nihayetinde de benzer özelliklerde, emsal teşkil edebilecek alım-satım gören ya da hali hazırda satılık olan gemilerden elde edilen fiyat bilgileri, brokerlardan alınan görüşler, armatörlerden alınan bilgiler ve genel piyasa bilgimiz dâhilinde, nihai bir değere ulaşılır.

Değeri etkileyen çok fazla unsur vardır. Yukarıda sayılanlar önemli kriterler olmakla birlikte gemi değerleri, uluslararası bir çok etkenden etkilenen bir sektördür. Navlun fiyatlarındaki değişimler, yeninden inşa için gerekli malzeme fiyatlarındaki değişiklikler, Dünya Ticaret hacminin daralması ya da genişlemesi gibi birçok unsur değerde ciddi farklılıklar oluşturur. Onun içindir ki gemi değerleri, gayrimenkul gibi kısmen istikrarlı ve sağlıklı bir iniş çıkışa sahip değildir. Dalgalanmalar ve değişimler çok radikal olabilir. Çok kısa sürelerde çok ciddi değişiklikler gösterebilir. Onun içindir ki her bir gemi değerlemesi, o günün şartları göz önüne alınarak gerçekleştirilmeli ve analiz edilmelidir.